ప్రజాశక్తి :విజ్ఞాన వీచిక డెస్క్
Wed, 31 Mar 2010, IST
''చికిత్సకన్నా
రోగనిరోధకం ఎంతో మేలు'' అనేది నానుడి. వ్యాధి వచ్చిన తర్వాత ఎంతో బాధపడి..
ఖరీదుతో చికిత్స చేయించుకునేదానికన్నా అతి కొద్ది ఖర్చుతో రోగ నిరోధకం
కల్పించే 'టీకా'లను వేయించుకుంటే ఎంతో ఉత్తమమని ఈ నానుడి అర్థం. దాదాపు
పిల్లలందరికీ ఇప్పుడు టీకాలను పుట్టినప్పటినుండే ఇస్తున్నాం. టీకాలంటే హాని
చేయని రోగకారక సూక్ష్మజీవులను శరీరంలోకి చొప్పించి, (ఇంజెక్షన్లు, నోటిలో
వేసే చుక్కలు, ఇతరత్రా) రోగ నిరోధక శక్తిని కలిగించడమే. అందువల్ల, ఈ టీకాల
ప్రయోజనం గురించి తెలుసుకోవాలి. ఇదే ఈనాటి 'విజ్ఞానవీచిక' లక్ష్యం.రోగ
నిరోధక వ్యవస్థ....
సూక్ష్మజీవులైన బ్యాక్టీరియా, వైరస్లు దాడి చేసి, మన శరీరంలోకి ప్రవేశించినప్పుడు వ్యాధి వస్తుంది. ఈ సూక్ష్మజీవులు శరీరంలోకి ప్రవేశించగానే ఈ జీవుల ఉపరితలానికి అతుక్కుని ఉన్న 'యాంటీజెన్స్' సహాయంతో రోగనిరోధక వ్యవస్థ ఈ వ్యాధి కారక సూక్ష్మజీవులను గుర్తించగలదు. దీనికి ప్రతిస్పందనగా సూక్ష్మజీవుల యాంటీజెన్స్ శక్తిని నిర్వీర్యం చేయడానికి రోగనిరోధకశక్తిగల యాంటీబాడీలను ఉత్పత్తి చేసి, శరీరంలో వ్యాధి రాకుండా చేస్తుంది. ఏదైనా ఒక రోగానికి ఒకసారి యాంటీబాడీలు ఏర్పడ్డ తర్వాత, అదే రోగ క్రిములు శరీరంలోకి ప్రవేశించినపుడు యాంటీబాడీలు పునరుత్పత్తయ్యి యాంటీజెమ్లను నిర్వీర్యం చేసి, శరీరాన్ని రోగం నుండి కాపాడతాయి. ఇలాంటి రోగ నిరోధకశక్తిని 'చురుకైన రోగ నిరోధకశక్తి' (యాక్టివ్ ఇమ్యునైజేషన్) గా వ్యవహరిస్తున్నారు. ఇలాంటి రోగ నిరోధకశక్తి దీర్ఘకాలం ఉంటుంది.
ఒకవేళ ఇప్పటికే రోగనిరోధకశక్తి గల జీవాల నుండి యాంటీబాడీలను సేకరించి, ఇతర జీవాలకు ఎక్కించినప్పుడు కలిగే రోగనిరోధకశక్తి తాత్కాలికంగా కొన్ని వారాలకే పరిమితమవుతుంది.
రోగ నిరోధకశక్తిని కల్పించడంలో వివిధ శరీరభాగాలు (బొమ్మలో వివరించినట్లు) ఇమిడి ఉన్నాయి. 'థైమస్' (గ్రంథి) రోగ నిరోధశక్తి అభివృద్ధికి తోడ్పడుతుంది. తెల్లరక్తకణాలు దాడి చేస్తున్న రోగ సూక్ష్మజీవులను ఎదుర్కోవడానికి యాంటీబాడీలను తయారుచేస్తాయి. ఎముకల్లో ఉన్న 'గుజ్జు' తెల్లరక్త కణాలను తయారుచేస్తుంది. 'లింఫ్ నోడులు' వ్యాధికారక బ్యాక్టీరియాలను తొలగించడానికి తోడ్పడటమేకాక, యాంటీబాడీలను, తెల్లరక్త కణాలను తయారుచేస్తాయి. 'స్ల్పీన్' గ్రంథి రక్తాన్ని శుభ్రపరుస్తుంది. యాంటీబాడీలను కూడా తయారుచేస్తుంది.
క్యాన్సర్...
కొంత 'కణ సమూహం' ఏ అదుపూ లేకుండా మామూలుకన్నా ఎక్కువగా విభజనకు గురవు తుంది. దీనికి గల నిర్ధిష్ట కారణాలు ఇప్పటికీ చెప్పలేకపోతున్న ప్రజారోగ్యంలో దీనికి అత్యధిక ప్రాధాన్యత ఉంది. ఫలితంగా, చుట్టుపక్కల భాగాలపై దాడిచేస్తూ ఈ కణ సమూహం పెరుగుతుంది. ఇతర శరీర భాగాలకు కూడా లింఫ్ గ్రంథుల ద్వారా లేదా రక్తం ద్వారా వ్యాపిస్తుంది. ఈ మూడురకాలు నొప్పిలేని కణతులను (బినైన్ ట్యూమర్స్) గుర్తించవచ్చు. ఇదే క్యాన్సర్. ఒక్క లుకేమియాకు (రక్త కణాలకు వచ్చే క్యాన్సర్) తప్ప, మిగతా అన్నిరకాల క్యాన్సర్లలో ట్యూమర్లు (గడ్డలు) ఏర్పడతాయి. కేన్సర్ అధ్యయనం, నిర్ధారణ, చికిత్స, చదివే వైద్య భాగాన్ని 'అంకాలజీ' అని పిలుస్తారు.
అన్ని వయస్సుల వారికీ క్యాన్సర్ రావచ్చు. పొగాకు, అణుశక్తి, రసాయనాలు, అంటువ్యాధులను కలిగించే కొన్ని సూక్ష్మజీవులు క్యాన్సర్ వ్యాధిని కలిగించవచ్చు. వీటిని కార్సినోజెన్స్ (క్యాన్సర్ కారకాలు) అంటారు. 'డిఎన్ఎ' వృద్ధి, విభజన సమయంలో వచ్చే అనుకోని, అసాధారణ మార్పుల వల్ల, లేదా వారసత్వం వల్ల క్యాన్సర్ రావచ్చు. క్యాన్సర్ రోగ నిర్ధారణను బయాప్సీ (బతికి ఉన్న జీవకణాలను మైక్రోస్కోపుతో పరిశీలన) ద్వారా తెలుసుకుంటారు. మమోగ్రఫీతో రొమ్ము క్యాన్సర్ను, మలంలోని రక్తకణాలను, కొలోన్ ద్వారా కోలోన్ను పరీక్షించి క్యాన్సర్ను నిర్ధారించవచ్చు. పురుష జననేంద్రియాలకూ ఈ క్యాన్సర్ రావచ్చు. పురుషుల్లో ఎక్కువగా ప్రొస్టేట్ గ్రంథి క్యాన్సర్ వస్తుంది. బయాప్సీ పరీక్ష ద్వారా దీనిని నిర్ధారించవచ్చు. ఎన్నోరకాల చికిత్సా విధానాలు అందుబాటులోకి వచ్చాయి. క్యాన్సర్ వచ్చే శరీరభాగం మీద, వ్యాధిస్థాయి మీద క్యాన్సర్ వ్యాధి నయం కావడం ఆధారపడి ఉంటుంది.
క్యాన్సర్ వ్యాధిని ఇపుడు ఆధునిక రసాయన మందులతో, రేడియేషన్ పద్ధతి ద్వారా చికిత్స చేయవచ్చు. ఆపరేషన్ చేసి కూడా కణిత లేదా గడ్డ వచ్చిన భాగాన్ని పూర్తిగా తొలగించవచ్చు. కానీ ఇలా తొలగించే సమయంలో ఒక్క కణాన్ని వదిలిపెట్టకూడదు. పది బిలియన్ కణాలలో పది క్యాన్సర్ కణాలు మిగిలి ఉన్నప్పటికీ క్యాన్సర్ వ్యాధి పునరావృతం అవుతుంది.
క్యాన్సర్ వ్యాధుల్లో 30 శాతం పైగా జబ్బులను జాగ్రత్తలు తీసుకొని నివారించవచ్చు. ముఖ్యంగా, పొగాకు తీసుకోకుండా, ఊబకాయాన్ని నివారించి లేదా భౌతిక శ్రమశక్తి ద్వారా, పండ్లు-కూరగాయలు ఎక్కువగా తీసుకొని, సెక్స్ విషయంలో వ్యక్తిగత నీతి, నియమాలు పాటిస్తూ, గాలి కాలుష్యాన్ని నివారించడం ద్వారా క్యాన్సర్ను నివారించవచ్చు.
'మానవ (హ్యూమన్) పాపిల్లోమా వైరస్'తో స్త్రీ జననేంద్రియ క్యాన్సర్ను, మెదడు క్యాన్సర్ను (బ్రెయిన్ ప్యాపిల్లోమా వైరస్) అంటువ్యాధి కారకాల వల్ల నిరోధించవచ్చు. అంటువ్యాధి కారకాల వల్ల (వైరస్) వచ్చే క్యాన్సర్ను కూడా ఈ టీకా మందు నిరోధిస్తుంది. లివర్ క్యాన్సర్ను హెపటైటిస్ బి, సి-టీకాల ద్వారా నివారించవచ్చు. గార్డాసిల్ అనే మానవ పాపిల్లోమా వైరస్ టీకా మందుతో 70శాతం వరకూ వ్యాధిని తగ్గించవచ్చు. అయితే ఈ టీకా మందును జబ్బు రాక ముందే వేయాలి. ఒకసారి జబ్బు మొదలైన తర్వాత టీకా వేస్తే పనిచేయదు.
వివిధ వ్యాధులకు..
క్షయ వ్యాధి - బిసిజి; డిఫ్తీరియా, టెటనస్, కోరింత దగ్గు - డిటి డబ్ల్యుపి.
డిఫ్తీరియా, టెటనస్ - డిటి; టెటనస్-టిటి; హెపటైటిస్(కామెర్లు)-హెపటైటిస్ బి;
పొంగు, తట్టు (మీజిల్స్, రూబెల్లా) - ఎంఎంఆర్;
న్యూమోనియా (ఊపిరితిత్తుల వ్యాధి), మెదడువాపు వ్యాధి - హెచ్ఐబి
పోలియో - ఐపివి; టెటనస్, డిఫ్తీరియా (గవదబిళ్లలు) - టిడి.
సర్వైకల్ క్యాన్సర్-హెచ్పివి(గార్డాసిల్,సర్వారిక్స్);న్యూమోనియా-పిసివి7,పిపివి23
- డా|| సిహెచ్. శారద, జన విజ్ఞాన వేదిక
నిరోధక వ్యవస్థ....
సూక్ష్మజీవులైన బ్యాక్టీరియా, వైరస్లు దాడి చేసి, మన శరీరంలోకి ప్రవేశించినప్పుడు వ్యాధి వస్తుంది. ఈ సూక్ష్మజీవులు శరీరంలోకి ప్రవేశించగానే ఈ జీవుల ఉపరితలానికి అతుక్కుని ఉన్న 'యాంటీజెన్స్' సహాయంతో రోగనిరోధక వ్యవస్థ ఈ వ్యాధి కారక సూక్ష్మజీవులను గుర్తించగలదు. దీనికి ప్రతిస్పందనగా సూక్ష్మజీవుల యాంటీజెన్స్ శక్తిని నిర్వీర్యం చేయడానికి రోగనిరోధకశక్తిగల యాంటీబాడీలను ఉత్పత్తి చేసి, శరీరంలో వ్యాధి రాకుండా చేస్తుంది. ఏదైనా ఒక రోగానికి ఒకసారి యాంటీబాడీలు ఏర్పడ్డ తర్వాత, అదే రోగ క్రిములు శరీరంలోకి ప్రవేశించినపుడు యాంటీబాడీలు పునరుత్పత్తయ్యి యాంటీజెమ్లను నిర్వీర్యం చేసి, శరీరాన్ని రోగం నుండి కాపాడతాయి. ఇలాంటి రోగ నిరోధకశక్తిని 'చురుకైన రోగ నిరోధకశక్తి' (యాక్టివ్ ఇమ్యునైజేషన్) గా వ్యవహరిస్తున్నారు. ఇలాంటి రోగ నిరోధకశక్తి దీర్ఘకాలం ఉంటుంది.
ఒకవేళ ఇప్పటికే రోగనిరోధకశక్తి గల జీవాల నుండి యాంటీబాడీలను సేకరించి, ఇతర జీవాలకు ఎక్కించినప్పుడు కలిగే రోగనిరోధకశక్తి తాత్కాలికంగా కొన్ని వారాలకే పరిమితమవుతుంది.
రోగ నిరోధకశక్తిని కల్పించడంలో వివిధ శరీరభాగాలు (బొమ్మలో వివరించినట్లు) ఇమిడి ఉన్నాయి. 'థైమస్' (గ్రంథి) రోగ నిరోధశక్తి అభివృద్ధికి తోడ్పడుతుంది. తెల్లరక్తకణాలు దాడి చేస్తున్న రోగ సూక్ష్మజీవులను ఎదుర్కోవడానికి యాంటీబాడీలను తయారుచేస్తాయి. ఎముకల్లో ఉన్న 'గుజ్జు' తెల్లరక్త కణాలను తయారుచేస్తుంది. 'లింఫ్ నోడులు' వ్యాధికారక బ్యాక్టీరియాలను తొలగించడానికి తోడ్పడటమేకాక, యాంటీబాడీలను, తెల్లరక్త కణాలను తయారుచేస్తాయి. 'స్ల్పీన్' గ్రంథి రక్తాన్ని శుభ్రపరుస్తుంది. యాంటీబాడీలను కూడా తయారుచేస్తుంది.
క్యాన్సర్...
కొంత 'కణ సమూహం' ఏ అదుపూ లేకుండా మామూలుకన్నా ఎక్కువగా విభజనకు గురవు తుంది. దీనికి గల నిర్ధిష్ట కారణాలు ఇప్పటికీ చెప్పలేకపోతున్న ప్రజారోగ్యంలో దీనికి అత్యధిక ప్రాధాన్యత ఉంది. ఫలితంగా, చుట్టుపక్కల భాగాలపై దాడిచేస్తూ ఈ కణ సమూహం పెరుగుతుంది. ఇతర శరీర భాగాలకు కూడా లింఫ్ గ్రంథుల ద్వారా లేదా రక్తం ద్వారా వ్యాపిస్తుంది. ఈ మూడురకాలు నొప్పిలేని కణతులను (బినైన్ ట్యూమర్స్) గుర్తించవచ్చు. ఇదే క్యాన్సర్. ఒక్క లుకేమియాకు (రక్త కణాలకు వచ్చే క్యాన్సర్) తప్ప, మిగతా అన్నిరకాల క్యాన్సర్లలో ట్యూమర్లు (గడ్డలు) ఏర్పడతాయి. కేన్సర్ అధ్యయనం, నిర్ధారణ, చికిత్స, చదివే వైద్య భాగాన్ని 'అంకాలజీ' అని పిలుస్తారు.
అన్ని వయస్సుల వారికీ క్యాన్సర్ రావచ్చు. పొగాకు, అణుశక్తి, రసాయనాలు, అంటువ్యాధులను కలిగించే కొన్ని సూక్ష్మజీవులు క్యాన్సర్ వ్యాధిని కలిగించవచ్చు. వీటిని కార్సినోజెన్స్ (క్యాన్సర్ కారకాలు) అంటారు. 'డిఎన్ఎ' వృద్ధి, విభజన సమయంలో వచ్చే అనుకోని, అసాధారణ మార్పుల వల్ల, లేదా వారసత్వం వల్ల క్యాన్సర్ రావచ్చు. క్యాన్సర్ రోగ నిర్ధారణను బయాప్సీ (బతికి ఉన్న జీవకణాలను మైక్రోస్కోపుతో పరిశీలన) ద్వారా తెలుసుకుంటారు. మమోగ్రఫీతో రొమ్ము క్యాన్సర్ను, మలంలోని రక్తకణాలను, కొలోన్ ద్వారా కోలోన్ను పరీక్షించి క్యాన్సర్ను నిర్ధారించవచ్చు. పురుష జననేంద్రియాలకూ ఈ క్యాన్సర్ రావచ్చు. పురుషుల్లో ఎక్కువగా ప్రొస్టేట్ గ్రంథి క్యాన్సర్ వస్తుంది. బయాప్సీ పరీక్ష ద్వారా దీనిని నిర్ధారించవచ్చు. ఎన్నోరకాల చికిత్సా విధానాలు అందుబాటులోకి వచ్చాయి. క్యాన్సర్ వచ్చే శరీరభాగం మీద, వ్యాధిస్థాయి మీద క్యాన్సర్ వ్యాధి నయం కావడం ఆధారపడి ఉంటుంది.
క్యాన్సర్ వ్యాధిని ఇపుడు ఆధునిక రసాయన మందులతో, రేడియేషన్ పద్ధతి ద్వారా చికిత్స చేయవచ్చు. ఆపరేషన్ చేసి కూడా కణిత లేదా గడ్డ వచ్చిన భాగాన్ని పూర్తిగా తొలగించవచ్చు. కానీ ఇలా తొలగించే సమయంలో ఒక్క కణాన్ని వదిలిపెట్టకూడదు. పది బిలియన్ కణాలలో పది క్యాన్సర్ కణాలు మిగిలి ఉన్నప్పటికీ క్యాన్సర్ వ్యాధి పునరావృతం అవుతుంది.
క్యాన్సర్ వ్యాధుల్లో 30 శాతం పైగా జబ్బులను జాగ్రత్తలు తీసుకొని నివారించవచ్చు. ముఖ్యంగా, పొగాకు తీసుకోకుండా, ఊబకాయాన్ని నివారించి లేదా భౌతిక శ్రమశక్తి ద్వారా, పండ్లు-కూరగాయలు ఎక్కువగా తీసుకొని, సెక్స్ విషయంలో వ్యక్తిగత నీతి, నియమాలు పాటిస్తూ, గాలి కాలుష్యాన్ని నివారించడం ద్వారా క్యాన్సర్ను నివారించవచ్చు.
'మానవ (హ్యూమన్) పాపిల్లోమా వైరస్'తో స్త్రీ జననేంద్రియ క్యాన్సర్ను, మెదడు క్యాన్సర్ను (బ్రెయిన్ ప్యాపిల్లోమా వైరస్) అంటువ్యాధి కారకాల వల్ల నిరోధించవచ్చు. అంటువ్యాధి కారకాల వల్ల (వైరస్) వచ్చే క్యాన్సర్ను కూడా ఈ టీకా మందు నిరోధిస్తుంది. లివర్ క్యాన్సర్ను హెపటైటిస్ బి, సి-టీకాల ద్వారా నివారించవచ్చు. గార్డాసిల్ అనే మానవ పాపిల్లోమా వైరస్ టీకా మందుతో 70శాతం వరకూ వ్యాధిని తగ్గించవచ్చు. అయితే ఈ టీకా మందును జబ్బు రాక ముందే వేయాలి. ఒకసారి జబ్బు మొదలైన తర్వాత టీకా వేస్తే పనిచేయదు.
వివిధ వ్యాధులకు..
క్షయ వ్యాధి - బిసిజి; డిఫ్తీరియా, టెటనస్, కోరింత దగ్గు - డిటి డబ్ల్యుపి.
డిఫ్తీరియా, టెటనస్ - డిటి; టెటనస్-టిటి; హెపటైటిస్(కామెర్లు)-హెపటైటిస్ బి;
పొంగు, తట్టు (మీజిల్స్, రూబెల్లా) - ఎంఎంఆర్;
న్యూమోనియా (ఊపిరితిత్తుల వ్యాధి), మెదడువాపు వ్యాధి - హెచ్ఐబి
పోలియో - ఐపివి; టెటనస్, డిఫ్తీరియా (గవదబిళ్లలు) - టిడి.
సర్వైకల్ క్యాన్సర్-హెచ్పివి(గార్డాసిల్,సర్వారిక్స్);న్యూమోనియా-పిసివి7,పిపివి23
- డా|| సిహెచ్. శారద, జన విజ్ఞాన వేదిక
No comments:
Post a Comment